ونزوئلا دارای بزرگترین ذخایر نفتی در جهان است. اما در میان مشکلات سیاسی و اقتصادی و همچنین با قرار گرفتن این کشور در معرض تحریم‌های سخت آمریکا، نتوانست از این ثروت نفتی بهره‌مند شود. این کشور آمریکای جنوبی – با مساحت ۹۱۶ هزار کیلومتر مربع – در سال‌های اخیر شاهد کاهش چشمگیر تولید نفت خود بوده است و بطوریکه تولید نفت از زمان کودتای نافرجام نظامی در سال ۲۰۰۲ تا سال ۲۰۲۰ شاهد کاهش مداوم بود، سپس پس از آن اندکی بهبود یافت.
با وخامت اوضاع اقتصادی و سپس تحریم‌های اعمال شده توسط دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ونزوئلا و سپس شیوع ویروس کرونا، تولید در اواسط سال ۲۰۲۰ به کمتر از ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت، اما بر اساس گزارش ماهانه اوپک، پس از آن دوباره رشد کرد و در ژوئن به ۷۱۷ هزار بشکه در روز رسید. با کاهش تولید، ونزوئلا بعنوان یکی از اعضای بنیانگذار اوپک از بحران‌های اقتصادی شدید رنج می‌برد و با وجود ثروت عظیم نفتی خود به یکی از کوچک‌ترین اقتصادهای آمریکای جنوبی تبدیل شده است.
بر اساس آخرین داده‌ها تا پایان سال گذشته (۲۰۲۱)، ذخایر اثبات شده ونزوئلا پس از رسیدن به اوج ۳۰۳.۸ میلیارد بشکه در سال ۲۰۲۰، به ۳۰۳.۶۵ میلیارد بشکه افزایش یافت. این بدان معناست که ونزوئلا بزرگترین ذخایر اوپک است یا حدود ۲۴.۷۷ درصد از کل ذخایر این سازمان به میزان ۱.۲۴۱ تریلیون بشکه را تشکیل می‌دهد و این کشور با اختلاف کمی بیشتر از عربستان سعودی بزرگترین ذخایر اثبات شده نفت را در جهان دارد. ذخایر عربستان ۲۹۷.۵ میلیارد بشکه است.
البته تعدادی از کارشناسان بر این باورند که ذخایر ونزوئلا اغراق آمیز است. هزینه‌های تولید بالا است و حتی اگر ذخایر بسیار کمتر از آن باشد، توسعه آنها نیاز به سرمایه گذاری عظیم خارجی دارد. در مجموع، این کشور ۱۷.۶ درصد از کل ذخایر نفت جهان را به خود اختصاص داده است که تا پایان سال ۲۰۲۱ به ۱.۷۲۴ تریلیون بشکه می‌رسد.
در ژانویه ۲۰۱۹، ایالات متحده تحریم‌های بیشتری را اعمال کرد که تجارت شرکت‌های خارجی در ونزوئلا را دشوارتر کرد و سایر تحریم‌های ایالات متحده در فوریه، می و ژوئن ۲۰۲۰ اعمال شد که محدودیت‌های بیشتری را برای شرکت‌های خارجی ایجاد کرد.اپیدمی کرونا نیز فشار بیشتری بر تولید نفت وارد کرد و آن را به پایین‌ترین سطح خود یعنی ۶۴۰۰۰۰ بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ رساند، اما در برخی ماه‌ها به کمتر از ۴۰۰۰۰۰ بشکه در روز رسید.
جزییات تصمیم بایدن در مورد نفت ونزوئلا
دولت بایدن به شرکت شورون مجوز از سرگیری تولید نفت در ونزوئلا را پس از آنکه تحریم‌های آمریکا تقریباً سه سال پیش تمام فعالیت‌های حفاری را متوقف کرد، مجددا صادر کرد. این مهلت به دنبال از سرگیری گفتگوها توسط جناح‌های سیاسی ونزوئلا در روز شنبه با توافق برای همکاری بر روی یک برنامه هزینه‌های بشردوستانه صورت گرفت.
شورون مجوزی شش ماهه از دفتر کنترل دارایی‌های خارجی ایالات متحده، OFAC، دریافت کرد که به این شرکت اجازه می‌دهد تا نفت خام و فرآورده‌های نفتی را در پروژه‌های خود در ونزوئلا تولید کند. اما هیچ حفاری جدیدی مجاز نیست. این شرکت قادر به تعمیر و نگهداری میادین نفتی خواهد بود. در سال ۲۰۲۰، قبل از اینکه ایالات متحده دستور توقف کامل عملیات حفاری را صادر کند، سهم شورون از تولید نفت خام ونزوئلا ۱۵۰۰۰ بشکه در روز بود که کمتر از تولید یک میدان نفتی در پرمین بود.
شرکت حفاری مستقر در سان رامون در کالیفرنیا همچنین مجاز است صادرات نفت خامی را که از سال ۲۰۱۹ متوقف شده بود، از سر بگیرد. تمام صادرات باید به ایالات متحده باشد و این شرکت مجاز خواهد بود مواد اولیه، از جمله رقیق‌کننده‌های مورد استفاده برای تقویت تولید نفت خام را از ایالات متحده وارد کند. یکی از نمایندگان شورون در گزارشی گفت: «تصمیم اوفک شفافیت بیشتری را برای بخش نفت ونزوئلا به ارمغان می‌آورد. صدور مجوز عمومی شماره ۴۱ به این معنی است که شورون اکنون می‌تواند نفتی را که در حال حاضر از دارایی‌های جوینت ونچر این شرکت تولید می‌شود تجاری‌سازی کند.
لغو تحریم‌ها پس از آن صورت می‌گیرد که میانجی‌های نروژی از آغاز مجدد گفتگوهای سیاسی بین رئیس جمهور نیکلاس مادورو و مخالفان در آخر هفته جاری خبر دادند. بازگشت ونزوئلا به مذاکرات شرط کلیدی برای کاهش محدودیت های تولید نفت خام این کشور وابسته به نفت بود. این مجوز برای کاهش بحران انرژی که باعث تورم و کاهش رشد در سراسر جهان شده است کار چندانی نمی‌کند، اما دستور کار سیاسی را با هدف تعیین شرایط برای انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا در سال ۲۰۲۴ پیش می‌برد.
مایک ویرث، مدیر اجرایی شورون در ماه اکتبر گفت که ممکن است شروع به نگهداری و نوسازی مزارع و تجهیزات و تغییر هرگونه فعالیت سرمایه گذاری، ماه‌ها و سال‌ها طول بکشد. یک فرد آگاه در اوایل سال جاری نیز گفت که برای برخی، پروژه‌ها شورون می‌تواند تولید نفت را سه برابر کند و به حدود ۲۰۰۰۰۰ بشکه در روز در یک دوره شش ماهه تا یک ساله از ۱۵۰۰۰۰ بشکه در حال حاضر برساند. تولید نفت ونزوئلا در سال جاری به ۶۷۹ هزار بشکه در روز افزایش یافته که بسیار کمتر از ۲.۹ میلیون بشکه تولید یک دهه پیش است. میزان تولید به دنبال تحریم‌ها و سوء مدیریت میادین نفتی و پالایشگاه‌ها تحت قوانین دولت کاهش یافت.
مذاکرات قبلی بین مادورو و مخالفان با شکست مواجه شد که آخرین آن در اکتبر ۲۰۲۱ بود. با توجه به اینکه ونزوئلا با افزایش رقابت نفت روسیه و ایران در آسیا، مقصد اصلی نفت خام خود، مواجه است، علاقه به از سرگیری مذاکرات افزایش یافته است. براساس این توافق، شرکت انرژی دولتی ونزوئلا PDVSA سودی از فروش نفت دریافت نخواهد کرد زیرا عواید آن صرف بازپرداخت بدهی‌های قدیمی به شورون می‌شود. این شرکت آمریکایی از هرگونه معامله با ایران یا معامله با نهادهای تحت مالکیت یا تحت کنترل روسیه در ونزوئلا منع خواهد شد.
به باور کارشناسان نفاق دولت بایدن شگفت‌انگیز است؛ باید توجه داشت که صنعت نفت و گاز آمریکا همچنان در حال رکود است، چون به دنبال مبارزه با تغییرات اقلیمی هستند اما در عین حال، هم عربستان سعودی و هم ونزوئلا توسط دولت بایدن تشویق می‌شوند تا نفت بیشتری تولید کنند.
تاثیرات زیست محیطی تصمیم بایدن
دولت بایدن بالاخره تصمیم به افزایش حفاری‌های نفتی گرفت اما نه در ایالات متحده بلکه در یکی از کشورهای آمریکای جنوبی و مخالف کشور یعنی ونزوئلا. براین اساس دولت بایدن برخی از تحریم‌های نیکلاس مادورو و شرکت نفتی ونزوئلا PDVSA را لغو کرد و کاهش تحریم‌ها باعث می‌شود نفت اضافی از ونزوئلا جریان یابد و به بازار جهانی صادر شود.
همچنین دولت بایدن برخی تحریم‌های نفتی ونزوئلا را کاهش داد تا از مذاکرات تازه آغاز شده بین دولت نیکلاس مادورو و مخالفان آن حمایت کند. وزارت خزانه‌داری ایالات متحده به شورون اجازه می‌دهد تا تولید «محدود» انرژی در ونزوئلا را پس از سال‌ها تحریم که به طور چشمگیری تولید نفت و گاز را کاهش داده است، از سر بگیرد. در اوایل سال جاری، وزارت خزانه‌داری دوباره به شورون مستقر در کالیفرنیا و سایر شرکت‌های آمریکایی اجازه داد تا تعمیرات اساسی چاه‌های مشترک با غول نفتی دولتی PDVSA را انجام دهند.
به باور کارشناسان نفاق دولت بایدن شگفت‌انگیز است؛ باید توجه داشت که صنعت نفت و گاز آمریکا همچنان در حال رکود است، چون به دنبال مبارزه با تغییرات اقلیمی هستند اما در عین حال، هم عربستان سعودی و هم ونزوئلا توسط دولت بایدن تشویق می‌شوند تا نفت بیشتری تولید کنند. به همین دلیل دولت باید بخاطر لابی گروه‌های محیط زیستی تصمیم گرفت تأثیرات زیست محیطی آن را متوجه ونزوئلا کند.
باوجود زیرساخت‌های قدیمی به همراه بلایای طبیعی مانند سیل، شرکت نفت دولتی PDVSA ونزوئلا بدون نگرانی در مورد آلودگی نفت را پمپاژ می‌کند. در نتیجه، PDVSA به ندرت به طور منظم نشت نفت را پاکسازی می‌کند، به این معنی که نفت اکنون به محیط زیست بکر و به سلامت جامعه ونزوئلا آسیب می‌رساند. جوامع محلی اکنون مجبور به مقابله با عواقب شیوه‌های تولید ناامن و بی‌دقت دولت هستند که بار بهداشتی قابل توجهی را بر دوش جوامع تحمیل می‌کند.
با این آلودگی نفتی، سلامت بسیاری از مردم عادی ونزوئلایی به خطر افتاده است، زیرا جوامع بیم آن دارند که آلاینده‌های نفتی وارد منبع آب محلی شود. علاوه بر این، تجمع آلاینده‌های سمی نفتی در منبع آب احتمالاً منجر به آسیب کوتاه‌مدت پوست و اثرات بلندمدت سلامتی میلیون‌ها نفر از ونزوئلایی‌ها می‌شود.
در همین حال، آلودگی و نشت نفت به محیط زیست ونزوئلا نیز آسیب می‌رساند. آلودگی آب باعث شده است که موفقیت کشاورزی کمتر باشد و به بسیاری از جوامع روستایی که هم برای سلامت و معاش و هم معیشت خود به محصولات خود وابسته هستند آسیب می‌رساند. آلودگی همچنین اکوسیستم محلی را ویران می‌کند و گونه‌های گرانبهای گیاهی و جانوری را از بین می‌برد. علاوه بر این، این فروپاشی زیست‌محیطی به سایر کشورهای منطقه نیز سرایت می‌کند، زیرا آلودگی و نشت نفت از مرزها به کشورهای همسایه مانند برزیل می‌رود.
در نهایت، تولید نامحدود و بی‌وقفه نفت تقریباً به چالش مداوم ناشی از تغییرات آب و هوایی کمک نمی‌کند و تهدیدی برای افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای ونزوئلا است که برای اهداف جهانی آب و هوا مضر خواهد بود. بنابراین، سیاست‌های بایدن نه تنها یک بحران ملی در ونزوئلا ایجاد می‌کند، بلکه خطر ایجاد یک بحران منطقه‌ای و جهانی را نیز در پی دارد.
