پس از تعویق چند باره سفر منطقهای بایدن، بالاخره کاخ سفید در بیانیهای اعلام کرد که جو بایدن ۷۹ ساله در اولین سفرش به خاورمیانه، در تاریخ ۱۳ تا ۱۶ ژوئیه (۲۲ تا ۲۵ تیر ماه) به سرزمینهای اشغالی، کرانه باختری و سپس عربستان سفر خواهد کرد.
سفری که شرایط داخلی سیاسی چه برای آمریکاییها و چه صهیونیستها چندان مناسب نیست، در حال تحقق است. بایدن در وضعیت نامساعد داخلی در آستانه رقابت میان دورهای کنگره قرار دارد. نظرسنجی مؤسسه «سیویکز» نشان میدهد که محبوبیت بایدن برای اولین بار در دوران ریاست جمهوری او به کمتر از ۳۰ درصد کاهش یافته است.
طبق این تحقیق فقط ۲۹ درصد از رایدهندگان آمریکایی، عملکرد بایدن را تأیید میکنند، در حالی که ۵۸ درصد مخالف اقدامات و نحوه اداره دولت توسط او هستند. این افکارسنجی نشان داد که محبوبیت بایدن در میان همحزبیهای خود یعنی دموکراتها نیز کاهش داشته و ۶۳ درصد از اعضای این حزب عملکرد او را تأیید میکنند که نسبت به ماه ژوئن ۲۵ درصد درصد کاهش داشته است. طبق این گزارش، فقط ۳۶ درصد از دموکراتها خواهان حضور بایدن در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ هستند.
و از طرف دیگر کابینه نفتالی بنت و لاپید دو هفته قبل رسماً انحلال خود را اعلام و رژیم صهیونیستی وارد فضای پنجمین انتخابات در ۴ سال گذشته شد. جایگزینی لاپید به جای بنت در سمت نخست وزیری و شرایط خاص داخلی احزاب برای انتخابات، قطعاً سفر بایدن را تحت تأثیر قرار خواهد داد. اما آنچه از این سفر میتوان انتظار داشت، خواسته طرفین سفر یعنی صهیونیستها و شخص بن سلمان است.
هدف صهیونیستها از سفر بایدن
در خصوص اهداف سفر بایدن گمانه زنیهای مختلفی مطرح میشود که مروری بر آنان نشان میدهد سفر بر محوریت خواسته راهبردی صهیونیستها، یعنی شکل گیری یک ائتلاف علیه مقاومت و ایران برنامه ریزی شده است.
اصلی ترین خواسته صهیونیستها از سفر بایدن در نگاه کلان، تحقق یک ائتلاف منطقهای و امضای قراردادهای بزرگ نظامی است. امیر بوخبوط خبرنگار نظامی پایگاه خبری عبری زبان واللا از درخواستهای رژیم صهیونیستی از جو بایدن رئیس جمهور آمریکا پرده برداشته است. بوخبوط در یادداشتی فاش کرده است که مسئولان ارشد وزارت جنگ رژیم صهیونیستی تماسهایی با فرماندهان ارتش آمریکا داشتند تا بتوانند موافقت آنها را برای مشارکت در توسعه سامانه پدافندی لیزر با توجه به هزینه بسیار بالایی که دارد، به دست بیاورند.
وی تاکید کرد که فرماندهان ارتش رژیم صهیونیستی قرار است در جریان سفر بایدن به اراضی اشغالی، جلسهای را برای بازدید او از سامانههای پدافند هوایی از جمله گنبد آهنین، پیکان و لیزر در پایگاه بلماحیم تدارک ببینند تا بتوانند موافقت او را با کمک مالی به رژیم صهیونیستی به منظور توسعه و ارتقای این سامانهها جلب کنند.
بوخبوط همچنین اشاره کرد که یکی دیگر از خواستههای فرماندهان ارتش رژیم صهیونیستی از بایدن، تلاش برای تشویق کشورهای به اصطلاح میانهرو منطقه برای گسترش همکاری با رژیم صهیونیستی در زمینههای دفاعی و جمعآوری اطلاعات به منظور خنثیسازی حملات علیه این رژیم خواهد بود.
همچنین اندیشکده شورای آتلانتیک در مقالهای به قلم شاپیرو، سفیر سابق آمریکا در فلسطین اشغالی، دستور کار بایدن در سفر به سرزمینهای اشغالی را فاش کرده و ۴ هدف را ذکر میکند: نخست: تمرکز بر ارتقای ادغام رژیم صهیونیستی در منطقه بر اساس توافقات آبراهام و آمادهسازی کشورهای عربی دیگر برای عادیسازی روابط خود با رژیم صهیونیستی از جمله عربستان سعودی. دوم: تعمیق همکاری امنیتی آمریکا و رژیم صهیونیستی شامل آمادگی برای تأمین مالی فناوری لیزر ضد موشکی و ضد پهپاد رژیم صهیونیستی و پیشبرد ائتلاف منطقهای گستردهتر متمرکز بر تهدیدات مشترک و تلاشهای تحت رهبری سنتکام برای ترتیب دادن دفاع هوایی یکپارچه در میان شرکای ایالات متحده در سراسر خاورمیانه.
سوم: پیشبرد اقداماتی برای بهبود فضای بین رژیم صهیونیستی و فلسطین، از جمله بهبود اقتصاد فلسطین و پرهیز از اقدامات تنشزای دو طرف. و در پایان: هماهنگی با استراتژیستهای صهیونیست در مسئله برخورد با ایران.
مجموعه اهداف گفته شده نشان میدهد که بیشترین تمرکز صهیونیستها بر سفر بایدن، مبتنی بر افزایش حمایت و نقش آفرینی دولت بایدن در تحولات منطقهای و تقابل با ایران است.
اهداف بن سلمان
اما میتوان گفت برنده اصلی سفر بایدن، نه شخص بایدن خواهد بود که به واسطه شرایطی که دارد نمیتواند دستاورد ویژه ای برای خودش رقم بزند (در مقایسه با سفر ترامپ به منطقه) و نه صهیونیستها خواهند بود حتی اگر موفق شوند به خواستههایشان از سفر برسند؛ بلکه برنده اصلی سفر بن سلمان است.
فردی که بایدن تیتر یک کمپین انتخاباتی اش بود و تعهد داده بود در پرونده خاشقچی او را محاکمه و تنبیه خواهد کرد. حالا بایدن بعد دو سال به عربستان سفر خواهد کرد و این بن سلمان خواهد بود که برای بایدن شرط خواهد گذاشت و بخشی از نظم منطقهای را به سعودی خواهد سپرد. نظم منطقهای که از آن ناتوی خاورمیانه نام برده میشود.
ایده ناتوی خاورمیانهای در اصل نسخه ارتقا یافته ایده قدیمی ناتوی عربی است که عضویت و محوریت رژیم صهیونیستی در آن موجب تغییر نام ناتوی عربی به ناتوی خاورمیانه شده است. در واقع ناتوی عربی هم ایدهای مصری بود که طنطاوی وزیر دفاع پیشین مصر در ژوئن ۱۹۸۸ آن را مطرح کرد و سپس سیسی رئیس جمهور مصر در فوریه ۲۰۱۵ در سفر به اردن بار دیگر تشکیل آن را گوشزد کرد؛ تا اینکه در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ و قبل از سفرش به ریاض در می ۲۰۱۷ دوباره بر زبانها افتاد.
اخیراً هم پس از گسترش قابل تأمل روابط عربی صهیونیستی، این ایده به طرح ناتوی خاورمیانه ارتقا یافته است و سفر آتی جو بایدن به منطقه میتواند به پیشبرد تشکیل این ائتلاف نظامی در منطقه و پیگیری آن از سوی رژیم صهیونیستی، عربستان و کشورهای عربی همسو و متحد آمریکا کمک کند.
همچنین خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی به نقل از چهار منبع آگاه گزارش داد که دولت جو بایدن رئیسجمهور آمریکا در حال بحث و گفتوگو در خصوص لغو احتمالی ممنوعیت فروش تسلیحات تهاجمی آمریکا به عربستان سعودی است اما ظاهراً هرگونه تصمیمگیری نهایی به پیشرفت ریاض در جهت پایان دادن به جنگ یمن بستگی دارد.
باید منتظر بود و دید که بایدن برای رهایی از فشارهای داخلی اش تا کجا به بن سلمان امتیاز خواهد داد. این در حالی است که دموکراتها این احتمال را میدهند که هر امتیازی از سوی بایدن به بن سلمان جایگاه آنها را نه تنها تضعیف خواهد کرد بلکه مانعی در مسیر تلاشهای سیاسی و مالی سعودیها در انتخابات بعدی در کمک به رقیب شأن هم ایجاد نخواهد کرد.
لاپید، بازار گرمی علیه ایران
سوی دیگر این سفر، شخص لاپید خواهد بود. لاپید در تلاش است تا استراتژی رقیب اصلی خود نتانیاهو یعنی سیاست خارجی و ایستادگی در مقابل ایران و پرونده هستهای را در سه ماه باقی مانده تا انتخابات به سود خودش مصادره نماید. لذا ما شاهد افزایش عجیب لفاظیهای لاپید در پرونده هستهای در آستانه سفر بایدن بودهایم. لاپید در سخنانی گفته است: ما در آغاز یک هفته تاریخی هستیم. بایدن یکی از بهترین دوستانی است که تل آویو تا به حال در سیاست آمریکا داشته است و کسی است که درباره خود گفته است برای صهیونیست بودن لازم نیست یهودی باشید. من یک صهیونیست هستم. این سفر علاوه بر خطرات، فرصتها را نیز بررسی میکند. بحث ریسکها ابتدا بر موضوع ایران متمرکز خواهد شد. اخیراً مشخص شد که ایران برخلاف توافقهایی که امضا کرده است، اورانیوم را در سانتریفیوژهای پیشرفته غنیسازی میکند. اسرائیل به نوبه خود آزادی عمل کامل، سیاسی و عملیاتی را در مبارزه با برنامه هستهای ایران محفوظ میدارد.
لاپید همچنین در سخنانی دو روز قبل از سفر بایدن گفته بود: باید پرونده ایران را به شورای امنیت بازگردانیم و مکانیسم ماشه را فعال کنیم.
بایدن، دو راهی جذب حمایت تا ماندن بر مواضع دموکراتها
اما شخص اول این سفر یعنی بایدن بواسطه شرایط نه چندان جالب داخلی اش و در مظان اتهام بودن در خصوص عقب نشینی از شعارهای صلح طلبانه، دو دولت و حقوق بشرانه اش، سعی دارد تا جای ممکن در موضع داخلی رژیم صهیونیستی-فلسطین میانه کار را حفظ کند. سفر به یکی از شهرهای کرانه باختری و کمک به بیمارستانی در قدس شرقی (قسمت فلسطینی نشین قدس) بخشی از همین راهکار است. بایدن رئیس جمهور آمریکا در نظر دارد در جریان سفر به اراضی اشغالی، ۱۰۰ میلیون دلار به بیمارستانهای فلسطینی در قدس شرقی کمک کند.
پایگاه خبری آمریکایی آکسیوس عنوان کرد که بایدن قرار است در جریان سفر به اراضی اشغالی، از یکی از بیمارستانهای فلسطینی در قدس شرقی بازدید کند.
همچنین بایدن سعی دارد مسیر عادی سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی را با هدف دریافت کمک لابیهای یهودی در انتخابات پیش رو ادامه دهد و دستاوردی برای خودش در این مسئله ثبت نماید. به گفته رسانهها یکی از اهداف تیم آمریکایی تحقق عادی سازی ریاض و تل آویو در حاشیه سفر بایدن است.
مشاور سیاسی محمد بن سلمان گفتگو با روزنامه یدیعوت آحارونوت گفته است: امکان صدور مجوزهای لازم برای برگزاری یک دیدار سه جانبه میان مسئولان آمریکایی، عربستانی و اسرائیلی در جریان سفر بایدن به منطقه و پس از آن را در دستور کار قرار دارد. برگزاری چنین نشستی با موفقیت سفر بایدن به خاورمیانه به ویژه سفر وی به ریاض ارتباطی مستقیم دارد.