وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در رأس هیأتی سیاسی به منظور شرکت در سومین نشست کشورهای همسایه افغانستان راهی پکن پایتخت جمهوری خلق چین شد.
این سفر که در مقطع بسیار مهمی از نقطه نظر تحولات بین المللی و منطقه ای از جمله در خصوص بحران افغانستان انجام می شود، فرصت قابل توجهی را نیز برای تداوم رایزنی های چند جانبه و دو جانبه پیرامون موضوعات مورد علاقه ایران و سایر کشورهای شرکت کننده در نشست در اختیار کشورمان قرار می دهد.
دومین سفر حسین امیرعبداللهیان به چین در سمت وزیر امور خارجه ایران در شرایطی انجام می شود که مناسبات دو جانبه میان ایران و چین طی ماه‌های پس از استقرار دولت سیزدهم ابعاد متفاوت و گسترده ای یافته است.دو کشور در فاصله زمانی کوتاه پس از آغاز بکار دولت سیزدهم در ایران نشان داده‌اند که در شرایط جدید از اراده لازم برای توسعه همه جانبه مناسبات بر اساس سند چشم اندازی ۲۵ ساله را برخوردارند. پکن با ایفای نقشی مهم در تامین واکسن مورد نیاز ایران برای مقابله با کرونا و همچنین حفظ روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی رفتار متفاوتی را در مقایسه با کشورهای غربی برای مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا در اعمال تحریم های ظالمانه در پیش گرفت که باید به عنوان حسن نیت این کشور برای توسعه روابط با ایران مورد توجه جدی قرار بگیرد. در همین حال تعاملات گسترده میان طرفین در قالب حمایت از عضویت ایران در سازمان شانگهای و نیز مذاکرات وین برای مقابله با رفتارهای غیرسازنده غرب نمودی دیگر از این همکاری‌هاست.
اجرای نقشه راه همکاری‌های ۲۵ ساله و مشارکت دو کشور در اجرای طرح یک کمربند یک جاده می‌تواند مولفه‌ای مهم در نقش آفرینی دو کشور در توسعه مناسبات اقنصادی منطقه ای و همچنین تاثیرگذاری بر معادلات بین‌المللی باشد.
از سویی تحولات افغانستان و آنچه این روزها در اوکراین در جریان است در کنار اثبات نقش ناامن ساز غرب در نظام بین الملل،لزوم توجه و همکاری بیشتر کشورهای مستقل برای مقابله با سیاستهای یکجانبه گرایانه آمریکا که در قالب ایجاد و پیگیری جنگهای موج سوم و موج چهارمی دنبال می شود را اجتناب ناپذیر نموده و کشورهایی نظیر ایران و چین می‌توانند در تغییر روند موجود نقش فعالی داشته باشند.
حضور ایران در سومین نشست همسایگان افغانستان از نقطه نظر اهمیت این کشور در سیاست خارجی و منطقه ای ایران نیز واجد فرصتهای بسیار مهمی است که باید به صورت جدی مورد توجه قرار بگیرد. دوره نخست این نشست شهریور ۱۴۰۰ به صورت مجازی با حضور وزیران خارجه ۶ کشور همسایه افغانستان و به میزبانی چین برگزار شد. ایران نیز در آبان ۱۴۰۰ میزبان دومین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان به اضافه روسیه بود که به جز وزرای خارجه روسیه و چین بقیه اعضا به صورت حضوری در آن حضور یافتند. وزرای خارجه این کشورها ۵ آبان ماه در بیانیه‌ای مشترک متذکر شدند که یک ساختار سیاسی فراگیر و گسترده با مشارکت همه اقوام تنها راه‌حل مسائل افغانستان است.
جمهوری اسلامی ایران همواره درباره تحولات افغانستان بر چند اصل تاکید داشته از جمله آنکه راهکار بحران افغانستان تشکیل دولت فراگیر با حضور تمام جریان‌ها و گروه‌های افغانستانی بر اساس خواست مردم است. همزمان تقویت کمک‌های بشر دوستانه برای مقابله با بحران انسانی تحمیلی از سوی اشغالگران به افغانستان یکی از نیازهای فوری این کشور است. طبق آمارها جمعیتی بالغ بر ۲۰ میلیون نفر نیازمند کمک‌های غذایی فوری هستند. مسئله آوارگان و سوءاستفاده گروه‌های تروریستی از بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی افغانستان از دغدغه‌های دیگر همسایگان این کشور است.
طولانی شدن روند استقرار دولت فراگیر در افغانستان که مطالبه جامعه جهانی است به طور قطع مسیر همکاری کشورهای مختلف برای کمک به ایجاد ثبات و امنیت و فراهم شدن زمینه های بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی را در این کشور با موانع جدی روبرو خواهد کرد.افزایش برخی محدویت‌های جنسیتی و اعمال قوانین سخت گیرانه در مورد فعالیتهای آموزشی، اجتماعی و فرهنگی در مورد جامعه زنان این کشور که اخیرا نیز افزایش یافته ضمن آن که موجب شکل گیری اعتراضات در داخل این کشور و واکنش کشورهای مختلف و مجامع بین المللی شد می تواند پیچیدگیهای مربوط به تعامل جامعه جهانی با این کشور را بیشتر کند.
نکته آنکه غرب به بهانه جنگ اوکراین عملا افغانستان را به حال خود رها کرده و با عدم اجرای تعهدات اقتصادی و سیاسی از یک سو به بحران انسانی در این کشور دامن می‌زند و از سوی دیگر کمک موثری به ایجاد ساختار حکومتی فراگیر در این کشور نمی کند تداوم روند موجود ضمن ان که موجب تشدید فشار اقتصادی و معیشتی بر مردم افغانستان می شود،موجب توسعه بحران افغانستان به کشورهای منطقه بویژه جمهوری اسلامی ایران نیز خواهد شد. در چنین شرایطی نشست همسایگان افغانستان برای بررسی ابعاد تحولات این کشور و منطقه و رسیدن به سازوکارهای مشترک برای رفع این بحران امری ضروری می‌نماید که جمهوری اسلامی ایران نیز بر حضور فعال در تحقق اهداف این نشست تاکید دارد.
