در چند وقت اخیر صحنه سیاست خارجی و دیپلماسی ایران روزهای پر التهابی را سپری می‌کند. از یک سو پرونده هسته‌ای و احیای برجام به محاق رفته است. از سوی دیگر، کشورهای غربی دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه ایران به بهانه حقوق بشر و مداخله تهران در بحران اوکراین کلید زده اند.
علاوه بر این دو سطح، سفر اخیر شی جین پینگ به عربستان و امضای او پای بیانیه‌های ضدایرانی، مساله‌ای جدید را پیش‌روی سیاست خارجی ایران قرار داده است. در چنین فضای حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان، اخیرا پیشنهاد بستن تنگه هرمز را مطرح کرده است.
البته این پیشنهاد جدید نیست و در گذشته بارها مطرح شده که مهم‌ترین آن‌ها از سوی حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران بعد از ماجرای خروج آمریکا از برجام در سال ۹۸ بود. در گذشته نیز هر بار طرح این موضوع کانون توجهات را به سوی خود جلب کرده اما هیچ‌گاه گامی عملی در این مسیر از سوی دولت ایران برداشته نشده است.
با این اوصاف، اکنون این مساله جدی قابل طرح است که آیا آن‌چنان که برخی‌ها مطرح می‌کنند ایران می تواند تنگه هرمز را ببندد؟ در صورت اجرایی شدن چنین سناریویی چه پیامدهایی متوجه ایران خواهد بود؟ فرارو در پی پاسخ به این پرسش‌ها دیدگاه عبدالرضا فرجی‌راد، کارشناس مسائل بین‌الملل را جویا شده است.
بستن تنگه هرمز دلیل قانع کننده می‌خواهد و می‌تواند منجر به وقوع جنگ شود
عبدالرضا فرجی راد در گفتگو با فرارو با بیان اینکه تحریم‌هایی که اروپا و غرب اعمال می‌کند فردی و حقوق بشری است گفت: بعید می‌دانم در قبال تحریم‌های حقوق بشری و افراد بشود تنگه‌ی بین المللی که نزدیک به چهل درصد از نفت جهان از آن می‌گذرد را به راحتی بست. اگر تنگه‌ی هرمز بخواهد بسته شود باید دلیلی قانع کننده‌ای وجود داشته باشد.
او در ادامه تاکید کرد: اگر برای تحریم افراد یا مسائل حقوق بشری و فرهنگی تنگه‌ی هرمز بسته شود ایران با کل جهان درگیر می‌شود. باید پشت این حرکت استدلالی وجود داشته باشد که با آن بتوان جهان را قانع کرد که ایران به این دلیل اقدام به بستن تنگه‌ی هرمز کرده است. لذا اگر دلیل محکمی پشت این حرکت وجود نداشته باشد ضمن آنکه بی‌ثباتی بزرگی در منطقه رخ خواهد داد کشورها به سرعت موضوع را به شورای امنیت خواهند برد. براساس بند هفتم درگیری در منطقه ایجاد می‌شود و جنگ به راه می‌افتد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید براینکه احتمال رخ دادن چنین اتفاقی بسیار دور از انتظار است، گفت: بعید می‌دانم که ایران اصلا در فکر چنین مسائلی باشد. طبیعی است که اهالی تحلیل و افرادی که در رسانه و سیاست هستند نظرات متفاوتی داشته باشند؛ اما از نظر حقوقی و از نظر دولت ایران بعید است که دولت رئیسی بخاطر تحریم افراد دست به چنین اقداماتی بزند.
در بستن تنگه هرمز، ایران نیز یکی از متضرران اصلی خواهد بود
فرجی راد در ادامه به زیان‌های احتمالی بسته شدن تنگه‌ی هرمز اشاره کرد و گفت: در درجه اول چنین اقدامی در رابطه با مسائل کوچک و کم اهمیت انجام نمی‌شود. وقتی تنگه‌ی هرمز بسته شود علاوه بر اینکه کشورهای جهان خسارت می‌بینند کشور ما نیز به همان اندازه زیان خواهد دید. ما خود صادر کننده نفت هستیم و بیش از یک میلیون بشکه نفت صادر می‌کنیم و به پول آن به شدت احتیاج داریم. بسیاری از کالاهای اساسی، مواد اولیه و پایه دامی و… از بندرعباس و چابهار وارد می‌شود. طبیعی است که در داخل هم مشکلات بسیاری به وجود می‌آید. بنابراین ایران وارد چنین موضوعاتی نخواهد شد مگر آنکه متحد شوند و بخواهند استفاده از تنگه‌ی هرمز را برای ایران ممنوع کنند.
