رئیس جمهور ایالات متحده، روز جمعه در کاخ سفید مراسم امضای توافقنامه صلح بین ارمنستان و آذربایجان را در کنار رهبران این کشورها برگزار خواهد کرد.
به نوشته باراک راوید، گزارشگر آکسیوس، این توافقنامه یکی از مهمترین دستاوردهای سیاست خارجی دونالد ترامپ تاکنون است و میتواند به پایان دادن به یکی از طولانیترین درگیریهای جهان کمک کند. این فرصتی دیگر برای ترامپ – که گردهمایی روز جمعه را «اجلاس تاریخی صلح» توصیف کرد – است تا خود را به عنوان صلحساز جهانی معرفی کند.
او پیش از این نیز از پیشرفتهای دیپلماتیک بین رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو، هند و پاکستان و اخیراً کامبوج و تایلند خبر داده بود – با وجود اینکه صلح در اوکراین و غزه دست نیافتنی به نظر میرسد.
ارمنستان و آذربایجان از اواخر دهه 1980 درگیر یک سری درگیریهای مرزی بودهاند – که جدیدترین آن در سال 2023 بود، زمانی که آذربایجان منطقه مورد مناقشه قره باغ کوهستانی را تصرف کرد. این توافق که با میانجیگری ایالات متحده حاصل شده، با هدف تضمین صلح صورت گرفته است، اما جنبه اقتصادی قابل توجهی نیز دارد.
بر اساس گزارش راوید، ارمنستان موافقت کرده که یک کریدور ۴۳.۵ کیلومتری از طریق خاک خود – که توسط ایالات متحده توسعه خواهد یافت و «مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بینالمللی» نامگذاری شده است – عبور کند و بخش عمدهای از آذربایجان را به یک منطقه کوچک آذری در مرز ترکیه متصل کند.
این کریدور به افراد و کالاها اجازه میدهد بدون عبور از ایران یا روسیه، بین ترکیه و آذربایجان و فراتر از آن به آسیای مرکزی سفر کنند. این امر در حال حاضر امکانپذیر نیست زیرا مرز ارمنستان و آذربایجان بسته و بسیار مستحکم است.
ایران به شدت با این پروژه مخالف است و روسیه نیز از آن انتقاد کرده است، در حالی که ترکیه به شدت موافق آن است. هر دو کشور درگیر این ماجرا بخشی از جمهوریهای شوروی سابق بودهاند، اما در سالهای اخیر روابط پرتنشی با مسکو داشتهاند. با رفع این مشکل، آمریکاییها سالانه میلیاردها دلار تجارت جدید سود خواهند برد. از سوی دیگر روسیه و ایران و چین نفوذ خود را در بخشی از جهان که قلمرو خود میدانستند، از دست میدهند. ارمنستان در جریان مذاکرات با ایالات متحده، مخالفت دیرینه خود با این کریدور را کنار گذاشته است.
دخالت دولت ترامپ در این درگیری از ماه مارس آغاز شد، زمانی که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه کاخ سفید، در یک سفر غیرمنتظره از مسکو به باکو سفر کرد. ویتکاف این سفر را به درخواست دولت قطر انجام داد، که او را تشویق کرد تا برای دستیابی به توافق تلاش کند.
منبع: اکوایران