در ماههای گذشته با وقوع جنگ اوکراین تحولات جدیدی در بازار نفت رخ داده است. نفت روسیه پس از تحریم کشورهای غربی، با تخفیفهای ویژه از بازار اروپا به سمت بازار شرق آسیا حرکت کرده است.
در این بین شایعهای ناظر به جایگزینی نفت روسیه با ایران در بازار چین مطرح شده است. بر طبق این ادعا با ورود نفت روسیه به بازار شرق آسیا، صادرات نفت ایران به مقصد چین به شدت کاهش داشته و به نصف رسیده است. چین مقصد اصلی صادرات نفت ایران در زمان تحریم بوده است.
این ادعا درحالی مطرح شده که گزارشهای متعدد مراکز معتبر خارجی، ادعای جایگزینی نفت روسیه با ایران را رد کرده است.
*افزایش صادرات نفت ایران نسبت به قبل از شروع مناقشه اوکراین
روز گذشته گزارش جدید سازمان اوپک درباره تولید نفت کشورهای عضو در ماه می (اردیبهشت و خرداد) سال جاری منتشر شد. طبق گزارش جدید اوپک، میزان تولید نفت ایران در ماه گذشته به 2.544 میلیون بشکه در روز رسیده است. قیمت نفت خام سنگین ایران با افزایش 9 دلار و 20 سنتی، 115 دلار و 48 سنت ثبت شده است.
تصویر 1
شروع مناقشه اوکراین در تاریخ 24 فوریه سال 2022 (اسفندماه سال گذشته) رقم خورده است، در نتیجه بررسی میزان تولید نفت ایران در ماه فوریه و مقایسه آن با آخرین عدد تولید نفت ایران در ماه می میتواند واقعیاتی را درباره میزان صادرات نفت ایران پردهبرداری کند.
طبق گزارش اوپک میزان تولید نفت ایران در ماه فوریه 2022 معادل 2.539 میلیون بشکه در روز بوده است. بدین ترتیب هماکنون تولید نفت ایران نسبت به قبل از مناقشه اوکراین 5 هزار بشکه در روز افزایش داشته است.
تصویر 2
با توجه به ثابت بودن ظرفیت پالایشی کشور، افزایش تولید نفت و تثبیت آن روی عدد 2.5 میلیون بشکه نشان میدهد که صادرات نفت ایران به مقاصد صادراتی از جمله چین تغییری نسبت به قبل از تحولات اوکراین نداشته است.
پیش از این نیز موسسه مطالعات انرژی آکسفورد در گزارشی، جایگزینی نفت روسیه با ایران را رد کرده بود. همچنین بنابر ادعای خبرگزاری رویترز مقصد اصلی صادرات نفت روسیه به کشور هند بوده است نه چین، در نتیجه بین دو کشور ایران و روسیه تقابل جدی در بازار نفت ایجاد نشده است