الوقت- به دنبال موفقیت جریانهای سیاسی عراقی برای برگزاری نخستین جلسه پارلمان پس از چند هفته تعطیلی به دلیل غائله خیابانی هواداران صدر، امیدها به پایان بن بست سیاسی چندین ماهه و بیسابقه عراق قوت گرفته است. عدم پذیرش استعفای الحلبوسی رئیس پارلمان و رهبر جریان العزم هم نشان داد که جناح چارچوب هماهنگی به دنبال دستیابی به اجماع سیاسی و کار کردن با سایرین برای رفع دیگر موانع تشکیل دولت است.
باید توجه داشت که عمده ترین انگیزه الحلبوسی از اعلام درخواست استعفا از پارلمان مربوط به ادای دین و رفع تکلیف نسبت به ائتلافی بود که در ماههای گذشته با جریان صدر کرده بود اما شرایط سیاسی بویژه دیدگاههای دادگاه فدرال در مورد انتخاب رئیسجمهور و انحلال پارلمان عملاً ناکامی این ائتلاف را در رسیدن به اهدافش رغم زد. بنابراین استعفای الحلبوسی در چارچوب نشان دادن «عملی »ِ ناممکن بودن درخواستی است که نمایندگان صدر برای انحلال پارلمان و دعوت به برگزاری انتخابات جدید بدون تغییر قانون انتخابات و تشکیل دولت جدید از متحدان خود (الحلبوسی و بارزانی) دارند.
لذا در وضعیت پس از استعفا میتوان مدعی شد که ائتلاف سه گانه از هم فروپاشیده و اکنون شرایط برای ائتلافسازیهای جدید تاحدودی فراهم آمده است چنانکه الحلبوسی روز پنجشنبه در گفتگو با شبکه سعودی العربیه گفت «ائتلاف سهجانبه «السیاده، حزب دموکراتیک کردستان و فراکسیون صدر» زمانی که نمایندگان جریان صدر پارلمان را ترک کردند، این ائتلاف به پایان رسید». از طرف دیگر شنیده ها حاکی از آن است که ائتلاف تشکیل دولت جدید حول برگزاری انتخابات زودهنگام در حال شکلگیری است و یا مبتنی بر این اصل مشترک که هرگونه راه حلی برای آینده پارلمان کنونی باید مطابق با سازوکارهای قانون اساسی باشد که وجود یک دولت جدید با اختیارات کامل را در بر میگیرد.
اگرچه هنوز کاملاً روشن نشده که آیا احزاب کرد و یا جنبش “بابلیون” و نیروهای دیگری که هنوز موضع خود را تعیین نکرده اند به این ائتلاف پیوستهاند و یا نه اما به نظر میرسد که دو حزب بزرگ کردی رضایت اولیه با این ائتلاف را دارند. در این رابطه احمد السدی رئیس تحالف السند الوطنی روز چهارشنبه گفت: «ائتلاف إداره الدوله به امضای همه نیروها رسیده است و دولت جدید پس از یک سال و نیم برای برگزاری انتخابات تلاش خواهد کرد».
نیروهای چارچوب هماهنگی برای اولین بار در بیانیه ای که در تاریخ 7 مهرماه به مناسبت از سرگیری جلسات عادی مجلس صادر کردند، رسماً به نام «ائتلاف اداره دولتی» اشاره کردند.
التیماتوم انتخاب رئیس جمهور به کردها
با پذیرش اولیه محمد شایع السودانی گزینه معرفی شده چارچوب هماهنگی برای پست نخست وزیری، پیشرفت محسوس جریانهای عراقی برای به راه انداختن ماشین متوقف شده فرآیند سیاسی پس از 8 ماه از برگزاری انتخابات، اکنون به ایستگاه مهم انتخاب رئیس جمهور رسیده است. برخلاف بغداد هنوز سیگنالهای امیدوارکنندهای از نزدیک شدن دیدگاههای دو حزب بزرگ کردی برای معرفی گزینه مشترک ریاست جمهوری مشاهده نمیشود. در سالهای پس از 2003 بر اساس یک توافق سیاسی میان رهبران دو حزب دموکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی پست ریاست اقلیم به حزب دموکرات و پست رئیس جمهوری به اتحادیه میهنی واگذار شد. اما این توافق پس از خانهنشینی و سپس مرگ جلال طالبانی عملاً از هم فروپاشید و حزب دموکرات با اتکا به تعداد بیشتر کرسیهای نمایندگانی در پارلمان چشم به تصرف پست ریاست جمهوری دارد.
در حال حاضر نیروهای چارچوب هماهنگی به عنوان ائتلاف اکثریت در پارلمان در مواضع خود اولویت را بر توافق هرچه سریعتر احزاب کردی برای معرفی نامزد ریاست جمهوری گذاشته است و بر اصل توافق تأکید دارد اما با این حال رابطه نزدیکتر حزب اتحادیه میهنی با چارچوب هماهنگی شیعیان موجب میشود تا کفه ترازوی مذاکرات به نفع اتحادیه سنگینی کند.
اکنون با پیشرفت اوضاع در بغداد فشارها نیز بر کردها افزایش یافته است و خبرها حاکی از اولتیماوم یک هفتهای چارچوب هماهنگی به اربیل میباشد و حتی محما خلیل نماینده حزب دموکرات کردستان عراق به السومریه نیوز گفته است که روزهای آینده هیأتی از چارچوب هماهنگی نیز به منطقه کردستان خواهد آمد تا آخرین اقدامات برای تدارک نشست آتی پارلمان و معرفی نامزد ریاستجمهوری صورت گیرد».
در این رابطه روز یکشنبه ائتلاف الفتح از زبان «علی حسین الفتلاوی» یکی از سران این ائتلاف گفت که «نیروهای چارچوب هماهنگی به دو حزب کُرد می گوید که ضرورت دارد طی همین هفته، تکلیف توافق بر سر معرفی نامزد ریاست جمهوری آینده عراق را مشخص کنند و در صورت نرسیدن این دو حزب به توافق در این باره، بر رئیس پارلمان عراق (محمد الحلبوسی) فشار خواهیم آورد تا موعد نشست انتخاب رئیس جمهور زیر سقف پارلمان را تعیین کند».
حال در میان فشار بیشتر چارچوب هماهنگی و موفقیتهای آن در جمع کردن پراکندگیهای سیاسی در پارلمان، دو حزب کردی جدیت بیشتری در حل اختلافات به خرج دهند به صورتی که غیاث السرجی از رهبران اتحادیه میهنی کردستان در گفتگو با «الفرات نیوز» اعلام کرد که انتظار دارد جلسه بعدی یا پس از آن انتخاب نامزدی برای ریاست جمهوری باشد و روزهای آینده همه این مسائل حل شود. این وضعیت موجب شده تا با تأسیس ائتلاف اداره دولت چشم انداز تشکیل دولت و کابینه جدید پس از مدتها به واقعیت نزدیک شود.